In deze blog willen we jullie overtuigen van de magische kracht van GEWELDLOZE COMMUNICATIE.
Geweld WAT?
Geweldloze communicatie wordt ook wel “verbindende communicatie” genoemd, echter houden we wel van het shockeffect van het woord: “geweldloze”. Het is ook niet voor niets dat ze dit zo benoemen.
Het stamt af van Arun Ghandi die enkele enorme wijze lessen van zijn grootvader heeft meegekregen.
Eén van die lessen was hoe verstrekkend en alomvattend geweldloosheid is. Hij leerde hem inzien dat geweld in allen van ons huist en dat we daarom onze instelling moeten veranderen. Vaak erkennen we het geweld binnen ons niet omdat we er ons niet van bewust zijn. We nemen aan dat we niet “gewelddadig” zijn omdat we geweld associëren met vechten, doden, slaan en oorlog voeren. Dingen die een gemiddelde mens niet echt doet. Hij spoorde Ghandi aan om dagelijks alle gebeurtenissen te analyseren en te categoriseren onder fysiek geweld (als het effectief fysiek geweld
betrof) of passief geweld (als het meer emotionele schade berokkende). Binnen een paar maanden was de lijst met passieve gevallen uit zijn voegen gebarsten. Zijn grootvader legde uit dat het passieve geweld veel verraderlijker was dan het fysieke geweld. Passief geweld lokt uiteindelijk woede op in het slachtoffer dat daardoor tot gewelddadige reacties komt. M.a.w. het is passief geweld dat het vuur van fysiek geweld voedt.
En hoe kunnen we dat vuur blussen als we er niet eerst voor zorgen dat de brandstoftoevoer naar de vlammenzee wordt stopgezet?
Als we zelf niet veranderen zoals we willen dat de wereld verandert, zal er helemaal niets
veranderen. Helaas wachten we allemaal eerst tot de andere verandert.
Wees zelf de verandering in de wereld die jij graag wilt zien
Ghandi
Dus we geven jullie met veel plezier de beginselen mee om ZELF aan de slag te gaan en de verandering in gang te zetten. Laat dit nu net het stokpaardje van It’s up 2 you zijn!
De 4 basiselementen
Ooit al in een situatie verzeild geraakt waar je iets zei tegen iemand over iets wat je zelf niet zo leuk vond en de situatie snel uit de hand liep? De persoon in kwestie voelde zich gekwetst of aangevallen, zette zijn of haar stekels uit, kwam met een verdediging of had zelf enkele aanvallende en kwetsende antwoorden klaar. Je denkt huh? Zo bedoelde ik het toch helemaal niet?
Bij geweldloze communicatie gaat het er om, om op een geweldloze en eerlijke manier positieve of negatieve feedback te geven aan iemand anders zonder daar een oordeel aan te koppelen, te veralgemenen, de andere te kwetsen of het vuur van geweld en agressie op te wekken.
Het is een nieuwe manier om ons uit te drukken door onze aandacht bewust te richten op 4 elementen:
1) Wat gebeurt er precies waardoor ik me niet goed voel, waardoor ik me gekwetst voel, waardoor ik me kwaad voel worden of waardoor ik andere dingen binnenin voel?
2) Wat voel ik dan juist? Welk gevoel geeft het me exact? Kan ik het onder woorden brengen? En kan ik het aanvaarden dat dit MIJN EIGEN gevoel is.
3) Wat is mijn behoefte? Wat had ik liever in de plaats gezien, gehoord, gekregen? Welke behoefte werd er niet ingelost waardoor ik me zo voel?
4) Welke concrete actie kunnen we verzoeken om in de toekomst een ander resultaat te verkrijgen?
Als heel jong kind waren we goed in staat om eerlijke feedback te geven: “Ik vind dit niet leuk, ik lust een spruiten,…”. We leren deze vorm van communicatie helaas snel af en stoppen hem vol met oordelen over de andere: “Ik vind hem of haar niet zo leuk? Waarom maakt hij altijd eten dat ik niet lust” of ouders die zeggen: “Dat zeg je toch niet” of “Dat is onbeleefd”.
- Waarnemen vs. oordelen
Het is belangrijk dat we een verschil maken tussen waarnemen en oordelen. Als we deze combineren, zullen anderen dit gauw als kritiek opvatten en afzetten tegen alles wat er verder gezegd wordt. Deze oordelen impliceren dat mensen slecht zijn of verkeerd handelen als ze niet in overeenstemming met onze waarden handelen.
Je krijgt snel zulke uitingen:
• Het probleem met jou is dat je te egoïstisch bent
• Ze is lui
• Je bent niet lief
• Je bent te goedgeefs
• Je loopt de kantjes er vanaf
• …
Onze aandacht is voornamelijk gericht op het classificeren, analyseren en vaststellen in hoeverre het gedrag van de andere fout is. We denken en communiceren vanuit wat er naar ons idee mankeert aan het gedrag van anderen. We leggen hierbij de verantwoordelijkheid van wat we hierbij voelen volledig bij de andere en zijn opgelucht. Hèhè dat hebben we weeral goed voor elkaar. Als er nu iets moet veranderen zal de andere dit voornamelijk moeten doen en treft mij vooral geen schuld of werk.
Dergelijke analyses en oordelen over onze medemens zijn eigenlijk allemaal onfortuinlijke uitingen van onze eigen waarden en behoeften waar op dat moment niet aan wordt voldaan. Opgelet met woorden als: Altijd, nooit, telkens, vaak, zelden, te, zo, zomaar,… zijn bijna nooit een exacte waarneming, eerder een overdrijving en een eigen invulling.
Uiteindelijk zijn we gewoon zelf verantwoordelijk voor onze gedachten, gevoelens en daden. Confronterend hè? Het goede nieuws is dat je zelf deels de reactie van de andere mee kan bepalen door goed op te letten met welke intentie en woordkeuze je iets brengt.
Neem je verantwoordelijkheid – een voorbeeld
Kijk even naar dit voorbeeld: Je zit in een vergadering en je hebt een presentatie voorbereid. Het is aan jou om de presentatie te geven en je baas staat ineens op en zegt: “Ik moet dringend weg, ik heb nu geen tijd om deze presentatie te zien, ik bekijk hem later wel”. Daar sta je dan. Je was enorm goed voorbereid, hebt super veel tijd gestoken in het opzoekwerk én het maken van de presentatie. Je voelt je ondergewaardeerd en genegeerd. Je denkt in jezelf: “Het is altijd wel iets met hem, nooit neemt hij de tijd om iemand anders zijn werk te bekijken en te waarderen”. Je beslist dat je vanaf nu nooit meer zoveel tijd in je presentaties steekt want je baas neemt toch nooit de moeite om ze deftig te bekijken.
Wat is hier nu écht aan de hand?
Je baas vertelde je gewoon dat hij dringend weg moest en geen tijd had voor je presentatie. Al het andere denkwerk heb je helemaal zelf in je hoofd verzonnen. Hij heeft niet gezegd dat je presentatie niet goed was of dat hij er niet naar wil kijken. Het gevoel van onderwaardering en genegeerd worden, ontwikkel je zelf in je hoofd.
In plaats van hierop verder te bouwen en voor jezelf te beslissen dat hij baas-onwaardig is en je nooit meer zoveel tijd in je werk gaat steken, kan je beter de dag nadien, wanneer hij wel even tijd heeft, op zijn kantoor binnen stappen en meegeven welk gevoel deze situatie je bezorgde en meegeven wat je behoefte is in de toekomst. (hier komen we later nog even op terug).
Het spreken en handelen van anderen kan misschien wel de aanleiding maar NOOIT de oorzaak van ons gevoel zijn. Onze gevoelens vloeien voort uit onze keuze hoe we omgaan met wat anderen zeggen en doen, alsook uit onze eigen behoeften en verwachtingen op dat moment.
2. Gevoelens vs. gedachten & meningen
Als je zegt: “Ik heb het gevoel dat ik onbelangrijk ben” geef je eerder mee hoe je denkt dat anderen over jou oordelen in plaats van je meegeeft hoe jij jezelf voelt op dat moment. Zeg eerder: “Ik voel me eenzaam, afgewezen, verdrietig,…”
In het eerste geval kan iemand zich aangevallen voelen, zich willen verdedigen of jou proberen te overtuigen dat dit niet waar is. Terwijl niemand je kan tegenspreken in het tweede geval, je geeft mee hoe je je voelt en iemand anders kan hier enkel op inbrengen dat dit zijn of haar bedoeling niet kan zijn. Je maakt een opening tot een open en eerlijk gesprek en kan aangeven hoe je in de toekomst eerder behandeld wil worden.
Over het algemeen worden gevoelens niet duidelijk verwoord als de woorden “voelen” of “het gevoel hebben” worden gevolgd door: als, alsof, zoals of dat.
Hoe kunnen we dit voorkomen?
• Maak een onderscheid tussen wat we voelen en wat we denken te zijn
• Leer een grote woordenschat over welk gevoel het bij je oproept
Door een ruime woordenschat te ontwikkelen waarmee we specifieke emoties duidelijk kunnen identificeren en benoemen, kunnen we makkelijker een band met elkaar aangaan. Je durft je hierbij kwetsbaar op te stellen en neemt de verantwoordelijkheid van het gevoel op jezelf. Het is belangrijk een onderscheid te maken tussen woorden die de werkelijke gevoelens weergeven en woorden of uitspraken die gedachten, beoordelingen en interpretaties beschrijven.
3. Deel je behoefte
We denken allemaal dat de andere onze gedachten kan lezen en weet wat we denken, voelen en wensen. “Maar dat zie je toch” – “hij zou toch moeten weten dat…” – “ het is toch normaal dat…” Dit zijn allemaal persoonlijke verwachtingen die je projecteert naar anderen. Je voelt dat het hier serieus mis kan gaan en ook dit herken je misschien wel uit persoonlijke situaties met je partner, kinderen, collega’s, vrienden en ga zo maar door.
We moeten leren hoe we concreet onze behoefte kunnen delen zodat de andere er niet moet achter gissen en wij niet teleurgesteld zijn als onze verwachting niet wordt ingelost.
• Leer je eigen behoeftes te analyseren. Wat wil ik nu eigenlijk, wat heb ik écht nodig en waaraan wordt er nu niet voldaan?
• Geef mee wat je voelt als er niet aan deze behoefte voldaan wordt met het benoemen van je gevoel en daarna de woorden “want” of “omdat”.
Vb. Ik voel me eenzaam als we niet samen aan tafel zitten want ik had gehoopt dat het avondmaal een moment zou zijn dat we allemaal samen zijn en verhalen kunnen delen.
4. Wat zou je de andere willen verzoeken?
Na ons bewust te hebben gemaakt van wat we waarnemen, voelen en nodig hebben kunnen we een specifiek verzoek doen als blijkt dat onze behoeften niet helemaal zijn vervuld.
Hoe doen we dit nu zodat de andere luistert naar wat we verzoeken en hier mogelijks op zal ingaan?
• Gebruik positieve taal: geef mee wat je vooral WEL wil en blijf weg van wat je NIET wil. Wees heel duidelijk en concreet in je verzoek. Het kan moeilijk zijn om heel concreet te verwoorden wat je nu precies wil maar denk eens na over hoe moeilijk het is voor de andere om op jouw verzoek te reageren als het voor jou zelf nog niet helemaal duidelijk is wat je nu precies verlangt en welk resultaat je verwacht.
• Vraag wat de gesprekspartner hiervan denkt/hoe die zich voelt? Is hij of zij bereid om in te gaan op jouw verzoek?
• Een verzoek is GEEN EIS. De tegenpartij zal een eis horen als er een schuld of straf zal volgen als er geen gehoor wordt gegeven aan het verzoek. Om dit te vermijden, kunnen we begrip tonen voor de reden die de ander er van weerhoudt om te doen wat we vragen. Kiezen voor een verzoek in plaats van een eis betekent niet dat we ons neerleggen bij een NEE maar dat we proberen te begrijpen waarom de andere geen JA kan zeggen.
Vb. Eis: “Ik verzoek je om vanaf nu al je sokken in de wasmand te doen of ze zullen niet meer gewassen worden” vs. Verzoek: “Ik verzoek je om vanaf nu al je sokken in de wasmand te doen zodat er geen vuile kleren op de grond liggen als er bezoek komt en ik hierdoor niet rommelig overkom.”
The proof of the pudding is in the eating
Zo, wij zijn alvast helemaal overtuigd van deze manier van communiceren. Het heeft ons al meerdere keren het nut bewezen in gesprekken met onze partners, kinderen, collega’s, vriendinnen en met elkaar. Je wordt je meer bewust van wat je waarneemt en wat dit met jou doet. We doen er nu iets langer over om te bepalen waarom we dit gevoel krijgen en welke behoefte er niet wordt ingelost. Zo geven we dit mee aan de gesprekspartner in kwestie en we hebben gemerkt, HET WERKT! En er is meer dialoog, meer begrip en veel minder oordeel en vijandigheid.
Het is absoluut niet makkelijk en wijzelf moeten hierop nog steeds alle dagen oefenen maar het wordt makkelijker, telkens weer ietsje meer. Het is ook aan te raden om deze manier van communiceren eerst te oefenen bij kleine feedback momenten, vb. de onderbroeken in de was doen of het dopje van de tandpasta er terug opdraaien. Eens je dit onder de knie hebt, kan je het al eens wagen om een collega wat van geweldloze feedback te voorzien.
Kom een kijkje nemen in onze community. Hier gaan we, samen met onze leden, aan de slag met enkele concrete voorbeelden en oefeningen. Ook is er ruimte voor je trial-and-errors. Zo leren we van elkaar en kunnen we in elkaar het beste naar boven halen.
Meer tips om sterker in een relatie te komen. We schreven een blog over charismatisch communiceren. Check hem hier –> https://itsup2you.be/charismatisch-communiceren/
Wist je dat we ook live events organiseren? Hou onze website in het oog! Hier vind je onze event pagina. Inschrijven kan je op onze nieuwsbrief via www.itsup2you.be.
Xoxo Robin & Robine